Sünnetin Psikolojik Etkileri
Prof. Dr. Ayhan Kalyoncu
“Âdet, yol, davranış” anlamlarına gelen Arapça kökenli bir sözcük olan sünnet, dini, kültürel veya tıbbi gerekçelerle erkeklerde penis başını örten ve koruyan üst derinin (prepus) bir kısmının veya tamamının kesilip atılmasıdır. Ülkemiz kültüründe, sünnet Müslümanlar ve Yahudilerce hem dini bir gereklilik, hem de geleneksel bir görev olarak görülür.
Sünnetin Psikolojik Boyutu
İçinde yaşadığımız toplumda, temelde dinsel bir uygulama olan sünnet, aynı zamanda erkek çocuğunun büyüdüğünün, olgunlaştığının simgesi olarak yorumlanır. Bu sebeple sünnet, çocuğa armağanların verildiği bir düğün şekline dönüşmüştür. Bunun çocuğa psikolojik ve sosyal fayda sağladığı aşikardır.
Psikanalizin kurucusu Sigmund Freud, sünnet ile Oedipus kompleksi sonucu oluşan iğdiş edilme (kastrasyon) korkusunu ilişkilendirmiştir. Freud’a göre toplum önünde törensel olarak uygulanan sünnet ile erkek çocuğun annesine karşı duyduğu aşktan vazgeçmesi pekiştirilmiş, yani erkek çocuk sünnet olarak artık gerçek anlamda erkekliğe adım atmış ve annesi ile bağlarını tam olarak koparmıştır.
Sünnetin, vücudun bir parçası alındığı için, çocukta potansiyel olarak psikolojik bir rahatsızlık meydana getirebileceği düşünülebilir. Tabii ki bu konuda genelleme yapmak doğru olmaz. Çocuğun bu konuda yaşayacakları, çevresinden gördüğü yaklaşım şekillerine göre biçimlenecektir. Eğer şaka olarak yapılan korkutmalar aşırı boyutlara varırsa psikolojik olarak çocuğu olumsuz etkileyebilir ve gerçekten çocuk penisinin kesilip alınacağını düşünerek ciddi sıkıntılar yaşayabilir.
Toplumun genelinde sünnet uygulaması yapılırken herhangi bir gerekçeyle sünnet edilmeyen erkek çocuk, arkadaşları arasında zor duruma düşeceğinden bu durumu kabullenmekte zorluk çekecektir. Sünnetin gecikmesi de çocuğu olumsuz etkileyebilir. Kendisini yaşıtlarına nazaran eksik hissedebilir, bu da kaygı yaşamasına neden olabilir. Sünnetsiz erişkinler ise cinsel aktivite sırasında partnerleri tarafından sorgulanacağı için sıkıntı çekeceklerdir.
Sünnetin Tıbbi Boyutu
Sünnet olmamış erkeklerde başta AIDS olmak üzere cinsel yolla bulaşan enfeksiyon hastalıkları ve penis kanseri daha fazla ortaya çıkar. Sünnetin uygulama esnasında oluşan cerrahi hatalarının dışında tıbbi bir sakıncası yoktur. Bu nedenle yapılan son yasal düzenlemelerle sünnetin geleneksel sünnetçiler tarafından değil sadece cerrahlar tarafından yapılması yasallaşmıştır.
Çocuğunuzu ne zaman sünnet ettirmelisiniz?
Sünnet için en uygun zamanın çocuğun kendisini henüz fark etmeye başlamadığı 2 yaştan önceki dönemi olduğunu söyleyebiliriz. 2-5 yaşları arasındaki erkek çocuklar psikoseksüel gelişim sürecinde odipus kompleksi döneminde olduklarından ortaya çıkan iğdiş edilme korkusu sünnet uygulaması ile artarak önemli psikolojik zararlara yol açma tehlikesi taşıyabilir. 6 yaşından ergenlik çağına kadar olan dönem sürecinde yapılacak sünnet hediyeli törensel bir seremoni ile icra edilirse çocuk için sağlayacağı psikososyal faydalardan dolayı önemli bir sorun doğurmaz. Hatta birçok çocuk sünnet düğününü ve alacağı hediyeleri heyecanla bekler.
Göz ardı edilmemesi gereken önemli bir konu da 6 yaşından büyük çocukların sünnet olana kadar nasıl bilgilendirildikleridir. Uygun psikolojik hazırlık sağlanmadığı takdirde yaşça büyük çocuklar bile yaşıtlarından duydukları abartılı hikayeler nedeniyle sünneti travmatik bir girişim olarak algılayabilirler.
21 Subat 2014 - Cihangir, İstanbul